بسیاری از افراد دید نسبتاً مبهمی به نقش و وظایف مدیریت پروداکت مارکتینگ یا همان مدیر بازاریابی محصول و مدیر محصول دارند . یک گفته معروف در تفاوت این دو نقش در سازمان‌ها وجود دارد:
مدیر محصول، محصولات را در قفسه قرار می‌دهد و مدیر بازاریابی محصول، محصولات را از قفسه‌ها خارج می‌کنند.
اگر بخواهیم سطحی به تعریف این دو نقش بپردازیم این نقل قول کاملاً مفهوم را منتقل می‌کند. اما در واقعیت، مسئولیت‌های هر دو نقش همیشه به وضوح قابل تفکیک نیستند حتی می‌توانند با هم هم‌پوشانی نیز داشته باشند. مدیر بازاریابی محصول (PMM: Product Marketing Manager) و مدیر محصول (PM: Product Manager) مخاطبان هدف و بازار را عمیقاً می‌شناسند، باهم بر روی استراتژی ورود به بازار (go-to-market strategy) کار می‌کنند، در تیم‌های متقابل عملکردی (cross-functional) کار می‌کنند و با ذینفعان ارتباط برقرار می‌کنند.
برای آشنایی بیشتر با نقش مدیر بازاریابی محصول یا همان مدیر پروداکت مارکتینگ پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را از اینجا مطالعه نمایید.
با این وجود تفاوت اساسی میان مدیر محصول و مدیر بازاریابی محصول بر حضورشان در مراحل مختلف توسعه محصول نهفته است. درحالی که PM ساختن محصول را هماهنگ می‌کند، PMM به نحوه ورود محصول به بازار و انتقال ارزش آن به مشتریان اهمیت می‌دهد. در تصویر زیر می‌توانید تفاوت و ارتباط این دو نقش را مشاهده کنید:
وظایف مدیر محصول و مدیر بازاریابی محصول چیست؟
مدیر محصول بر روی تعریف مفهوم محصول متمرکز است و توسعه محصول را رهبری می‌کند، نقشه راهبری (product roadmap) و نگرش محصول (product vision) را می‌سازد، نیازهای مشتریان را شناسایی می‌کند و متعاقباً نیازمندی‌های محصول را تولید می‌کند، جزئیات فنی محصول را برای مدیر بازاریابی محصول توضیح می‌دهد و بر اساس رویکرد کاربر محور توسعه محصول را هدایت می‌کند.
از طرف دیگر مدیر بازاریابی محصول، قبل و بعد از عرضه محصول از علایق و خواسته‌های مشتریان دفاع می‌کند، بر اساس نیاز بازار موقعیت‌یابی (positioning) محصول را توسعه می‌دهد، ارزش پیشنهادی می‌سازد و آن‌را به مشتریان و ذینفعان انتقال می‌دهد، به صورت خیلی نزدیکی با تیم‌های محصول، فروش و بازاریابی کار می‌کند، از اینکه مشتریان ارزش محصول را درک کرده‌اند و به درستی از محصول استفاده می‌کنند، اطمینان حاصل می‌کند.
هر دوی این‌ها، مدیر محصول و مدیر بازاریابی محصول، تحقیقات بازار را انجام می‌دهند، استراتژی ورود به بازار (go-to-market) را تدوین می‌کنند و در توسعه محصول نقش دارند.
چه زمانی به مدیر بازاریابی محصول نیاز است؟
وجود مدیر بازاریابی محصول زمانی که شرکت با محصول جدید و یا با اعمال تغییرات قابل توجهی بر روی یک محصول، وارد بازار می‌شود، ضروری است. یک مدیر بازایابی محصول، محصول را در موقعیت مطلوبی قرار می‌دهد و مطمئن می‌شود که این محصول به سرعت به مخاطبان هدف خود می‌رسد.
PMM از دردها و دغدغه‌های مشتریان یاد می‌گیرد و به حمایت از آن‌ها در تیم توسعه محصول می‌پردازد. علاوه بر این، مدیر بازاریابی محصول دائماً با مشتریان ارتباط برقرار می‌کند، الگوی رفتاریشان را زیر نظر می‌گیرد و اطمینان می‌یابد که آن‌ها بیش‌ترین بهره‌وری را از محصول ببرند.
نقش PMM چند منظوره (multi-functional) است و نیازمند دانش بازاریابی، فروش، تبلیغات و قیمت‌گذاری می‌باشد. تطبیق‌پذیری این نقش حتی در استارتاپ‌ها بیشتر است چرا که فرآیندهای داخلی کمتر از سازمان‌های بزرگ استقرار یافته و ساختار یافته است.
نتیجه‌گیری
مدیر بازاریابی محصول متخصصی با تجربه عمیق در بازاریابی، تجزیه و تحلیل کسب و کار و مدیریت است. اما با وجود همه این‌ها، PMM نه یک بازاریاب، نه یک تحلیلگر کسب و کار و نه یک مدیر محصول هستند. آن‌ها منابع موجود را می‌شناسند و می‌دانند چطور با دپارتمان‌های مختلف برای کار کردن در جهت اهداف مشترک ارتباط برقرار کنند. وظیفه اصلی PMM ایجاد اتحاد در تیم محصول برای عرضه موفق محصول در بازار هدف است.
منبع : Ruby.garage
